
Gündəm / Siyasət / İqtisadiyyat / Bölgə
21.08.2025, 10:34
“İqtisadi dirçəliş modeli: Laçında sənaye, məşğulluq və yaşıl turizm sinerjisi”

Laçının bərpası sadəcə tikinti həcmləri ilə ölçülmür; o, iqtisadi dirçəlişin yeni modelini formalaşdırır. Bu modelin əsas komponentləri agro-sənaye klasteri, yüngül və emal sənayesi, yaradıcı iqtisadiyyat, turizm və insan kapitalının gücləndirilməsidir. Məqsəd bir tərəfdən dayanıqlı məşğulluq yaratmaq, digər tərəfdən yerli məhsuldarlığı, ixrac potensialını və regionun brend dəyərini yüksəltməkdir.
“Laçın Aqro-Sənaye Parkı” bu yanaşmanın mərkəzində dayanır. Parkda ümumilikdə 46 müəssisənin fəaliyyət göstərməsi planlaşdırılır: mebel fabrikləri, balıq təsərrüfatı, yeyinti və yüngül sənaye sahələri, ekoloji təmiz emal müəssisələri, kiçikbuynuzlu heyvanlar üzrə elmi-təcrübə mərkəzi və digər subyektlər bir yerdə infrastrukturdan və logistika üstünlüklərindən istifadə edəcək. Bu, xammaldan hazır məhsula qədər dəyər zəncirinin Laçında qurulması deməkdir. Mebel istehsalı artıq reallığa çevrilib. Laçın sənaye zonasındakı mebel fabriki yataq və qonaq otağı dəstləri, qapılar və digər məhsullar üzrə illik 3000 kubmetr istehsal gücünə malikdir. Avropa, Türkiyə və Çin istehsalı avadanlıqlar, həmçinin Türkiyə və Rusiyadan alınan xammal səmərəli kombinasiyada istifadə olunur. Müəssisədə 54 nəfər çalışır, onların 42-si laçınlıdır; tələbat artdıqca iş yerlərinin sayının artırılması planı mövcuddur. Bu, “yerli işçi, yerli məhsul, yerli bazar” prinsipinin real təzahürüdür. Prefabrik modul evlərin istehsalı müəssisəsi ildə 200 ev buraxaraq həm sürətli məskunlaşma, həm də dayanıqlılıq ehtiyaclarını qarşılayır. Modul texnologiyanın üstünlükləri zəlzələyədavamlılıq, yanğına davamlılıq, ekoloji təmizlik və sərfəli dəyər dağlıq relyefdə yaşayışın optimallaşdırılmasında mühüm rol oynayır. Bu müəssisədə 100 nəfər daimi işlə təmin olunub; beləliklə, sosial təminat və peşə vərdişləri paralel inkişaf edir. Kənd təsərrüfatı dəyər zəncirində ət emalı komponenti xüsusi yer tutur. Xırdabuynuzlu heyvanların saxlanılması və kəsimi üzrə məntəqənin illik gücü 17 min başdır; bu, sanitar normalara uyğun, itkisiz və səmərəli emalın təşkilinə imkan verir. Müəssisədə 30 nəfərin məşğulluğu təmin olunacaq ki, bu da kənd təsərrüfatı ilə məşğul ailələr üçün sabit gəlir mənbəyi deməkdir. Yüngül sənaye park ekosisteminin müxtəlifliyini artırır. “PIRSHAGHI” ayaqqabı fabrikinin Laçın filialı 367,9 min manatlıq investisiya ilə yaradılıb; müəssisə kişi, qadın və uşaqlar üçün ayda 1500 cüt ayaqqabı istehsal edir və ilk mərhələdə əsasən laçınlı olmaqla 15 nəfəri işlə təmin edir. Müasir avadanlıqlar, idman və klassik üslublu məhsul çeşidi bazara rəqabət qabiliyyətli yerli brend təqdim edir. Turizm və yaradıcı sənayelər iqtisadi mozaikanın tamamlayıcı parçalarıdır. “Laçın” İstirahət Kompleksi Zerti kəndində 11,2 hektarlıq ərazidə, 42000 m² ümumi sahədə formalaşıb; 120 otaqlı hotel, 8 kottec, 500 nəfərlik tədbir və 340 nəfərlik ziyafət zalları, 100 nəfərlik konfrans zalı işgüzar turizm üçün ideal şərait yaradır. Kompleks 324 qonağı qəbul edə bilir və 174 iş yerinin açılması sosial sabitliyə mühüm töhfə verir. Yaradıcı iqtisadiyyat seqmentində “Hoçazfilm” studiyası xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. İki inzibati bina və bir çəkiliş pavilyonundan ibarət studiya Qarabağın işğal və postmünaqişə dövrünün salnaməsini yaratmaqla regional audiovizual mərkəz funksiyasını icra edir. Yerli və xarici film istehsalçılarına lokasiya, bələdçilik və avadanlıq təminatı təklif olunur; beləliklə, Laçının təbiəti və memarlığı yaradıcı ənənələrin bərpasına çevrilir, turizm axınına əlavə dəyər qazandırır. Böyük Qayıdış proqramı iqtisadi modelin insan mərkəzli mahiyyətini tamamlayır. Laçın şəhərinə 571 ailənin, Zabuxa 217 ailənin, Susa 59 ailənin, Bəyliyə 89 ailənin köçürülməsi yeni istehlak bazarı, yerli xidmət sektorunun genişlənməsi və kiçik sahibkarlığın aktivləşməsi deməkdir. Zabuxda 81 hektarlıq plan üzrə 245 ailənin məskunlaşması, ilkin mərhələdə 223 ailənin köçürülməsi, 50 yerlik uşaq bağçası, inzibati bina və tibb məntəqəsinin inşası, “yaşıl enerji” ilə işıqlandırma dayanıqlı kənd inkişaf modelini təsdiqləyir. Susda 25 hektarlıq tam yenidən qurulmuş yaşayış məkanı 13 ikiotaqlı, 28 üçotaqlı, 14 dördotaqlı, 4 beşotaqlı fərdi ev, 132 yerlik orta məktəb, 50 yerlik uşaq bağçası, istirahət parkı və uşaq meydançaları kənd həyatının müasir standartlarını təmin edir.
Prezident İlham Əliyevin “…Laçın şəhərinin müasir siması Azərbaycanın əldə etdiyi uğurları ilə eyni səviyyədə olsun” prinsipi iqtisadi qərarların estetik və sosial məsuliyyətlə müşayiət edilməsini tələb edir. Bu mənəvi çərçivə sayəsində sənaye ilə turizm, yaradıcı sahə ilə kənd təsərrüfatı, sosial infrastrukturla nəqliyyat layihələri arasında real sinerji yaranır. Nəticədə, Laçın təkcə bərpa olunan rayon deyil, dayanıqlı iqtisadiyyat laboratoriyası kimi formalaşır. Beləliklə, Laçının iqtisadi dirçəliş modeli diversifikasiya, yerli istedadların səfərbərliyi, yaşıl texnologiyaların tətbiqi və planlı məskunlaşma üzərində qurulur. 26 avqust şəhər günü bu modelin hər il hesabatı, irəliləyişin rəmzi və yeni hədəflərin səsləndiyi tribunaya çevrilir.
Son xəbərlər
Ən çox oxunanlar
- Bu gün
- Bu həftə
- Bu ay